Bu soruyu irdelemeden önce gelin, kısaca biyolojik yapımızdan bahsedelim.
Biz insanlar, 23 çift kromozomlu canlılarız. Bu, normal insan türü için temel bir gerekliliktir. Ancak kromozomlardaki farklılıklar genetik bozukluklara işaret edebilir ve bu da birçok biyolojik ya da fizyolojik anomalinin ortaya çıkmasına neden olabilir.
Genetik Yapı ve Yatkınlık
Genotip baskınlığı, cinsiyetimizin belirlenmesi (dişi veya erkek), fiziksel özelliklerimiz ve hatta bazı hastalıklar, DNA’mızda kodlanmıştır. Aile geçmişine dayanarak bazı psikolojik ve tıbbi rahatsızlıkların yeni nesilde ortaya çıkma ihtimali değerlendirilebilir. Bu sürece “genetik yatkınlık” adı verilir. Ancak bu, kesin bir kader değildir. Yalnızca ihtimallerden bahseder.
Epigenetik: Genetik ve Çevrenin Dansı
Epigenetik, genlerimizin çevresel faktörlere nasıl tepki verdiğini inceleyen bilim dalıdır. Yaşam tarzımız, çevremiz, ailemiz ve hatta yaşadığımız yer gibi dış faktörler, genlerimizin bazılarını “uyandırabilir” ya da “baskılayabilir.”
Genlerimizin %99.9’u birbirine benzese de yaşamlarımızın bu kadar farklı olmasının sebebi, çevresel etkenlerdir. Bu etkenler arasında:
📌Doğduğumuz yer
📌Sosyal çevremiz
📌Ebeveynlerimizin tutumu
📌Yaşam tecrübelerimiz
📌Eğitim ve kültürel etkiler yer alır.
Sosyal psikolojinin kurucularından Kurt Lewin, 🧐çevrenin birey üzerindeki etkisini açıklayan önemli bir kuram geliştirmiştir: “Alan Teorisi.”
Alan Teorisi Nedir?🤔
👉Bu teoriye göre bireyin davranışı, çevresel etkilerin bir sonucu olarak ortaya çıkar. Bireyin çevresi; fiziksel, sosyal ve psikolojik unsurları içerir. İnsanlar bu alanlarda kurdukları ilişkilerle ya mevcut normlara uyum sağlar ya da değişimi başlatır.
Alan, bireyin bulunduğu ortamın bir bütünüdür:
🎈Mekan
🎈Sosyal çevre
🎈Nesneler ve olaylar
Bu unsurların etkileşimi, bireyin davranışını şekillendirir. Lewin’e göre birey, içsel faktörlerin yanı sıra çevresel faktörlerin de yönlendirmesiyle hareket eder.
Başta sorduğumuz soruya geri dönecek olursak: 😱 DNA kader midir?
Yanıt basit: Hem genetik hem de çevresel faktörler birlikte çalışır. DNA, başlangıç noktasıdır; ancak bireyin çevresi, kararları ve yaşantıları kaderini şekillendirme gücüne sahiptir.
Değişim kabulü de bu noktada önemlidir. İnsanlar genelde alışkanlıklarına sıkı sıkıya bağlıdır. Ancak değişimi kabul etmek ve uyum sağlamak, büyüme ve gelişme için kritik bir adımdır.
🎙 Bir bölümün daha sonuna geldik!
Gelecek bölümde yeni bir konuda görüşmek üzere! #Genetik #Epigenetik #AlanTeorisi #Psikoloji #DNA
Sağlıcakla kalın! 😊
Comments