Merhaba, Bu bolumde hayatın kaçınılmaz bir gerçeği olan kayıplar ve bu kayıplarla başa çıkma sürecini tartışmaya çalışacağım. Yas süreci, her birimizin farklı zamanlarda ve farklı şekillerde deneyimlediği, derin bir duygusal yolculuktur. Yolculuk esnasında yani kaybedilmiş veya beklenmedik bir ayrılık sonucunda yaşanan yas süreci, genellikle beş aşamadan oluşur. Bu aşamalar sırasıyla:
1.İnkar
2.Öfke
3.Pazarlık
4.Depresyon
5. Kabullenme evreleri diye isimlendirilir.
Bu aşamalar kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve her birinin süresi bireysel farklılıklara bağlı olarak değişebilir. Ancak genel olarak yas süreci bu sıralamayla sona erer.
1. İnkar Evresi:Bu aşamada, yaşanan olay reddedilir. Kişi, olayla arasında bir mesafe oluşturmaya çalışır. Zaman olayın hemen sonrasıdır ve gerçek, algılanamaz hale gelir.
2. Öfke Evresi:Bu evrede, duygusal çöküş nedeniyle yaşanan bunalım, öfke ile savuşturulmaya çalışılır. Rasyonel düşüncenin kaybolduğu, uygun cevapların ve anlamların bulunamadığı bir dönemdir. Kişi, “Neden ben?” gibi sorulara cevap arar.
3. Pazarlık Evresi:Bu evre, kişinin yaşanan olumsuzluğu değiştirebileceğine dair inanç taşıdığı aşamadır. “Eğer bu durum geçerse her gün dua ederim, bağış yaparım…” gibi pazarlıklar yapılabilir. İnsanlar, kontrol edemeyecekleri durumlarla karşı karşıya kaldıklarında, çaresizlik miktarına göre pazarlık konusunu artırıp azaltabilirler.
4. Depresyon Evresi:Bu aşamaya gelen kişi, pazarlık evresinden istediği sonucu elde edememiştir. Kaybın ya da ayrılığın acısı artık belirgin hale gelir. Kişi, kendini izole ederek içine kapanır; isteksizlik, halsizlik ve hiçbir şey yapmama hali belirginleşir. Depresyon evresi, yas sürecinin en yoğun ve dikkat edilmesi gereken aşamasıdır. Eğer çevrenizdeki birinin bu aşamada olduğunu fark ederseniz, mutlaka yardım alması yönünde telkinde bulunun.
5. Kabullenme Evresi:Bu evreye gelen kişi, artık kaybın veya onu yas sürecine sokan durumun yokluğunu kabullenmiştir. Hissedilen acı en aza iner ve normal zaman algısı düzelmeye başlar. Bu durum, yaşanan acının sona erdiği anlamına gelmez. Kabullenme ile birlikte farkındalık artar ve kişi, yaşadığı acıyı daha geniş bir perspektiften değerlendirebilecek bir konuma gelir. Kabullenme evresindeki kişi, kaybettiği kontrolü yeniden ele geçirerek daha analitik ve mantıklı kararlar alır.
Yas süreci kişiye ve duruma göre farklılık gösterebilir; her evre birkaç hafta sürebileceği gibi birkaç ay da devam edebilir. Ancak yas sürecinin çok uzun sürmesi, sağlıklı bir durum olarak değerlendirilmez. Eğer çevrenizde, kayıp nedeniyle aylardır yas tutan kişiler varsa onlara destek olun veya profesyonel yardım almasını sağlayın.
Yasın derinliklerinde ilerlerken, acının yalnızca bir son değil, aynı zamanda bir dönüşüm süreci olduğunu anlamak
oldukça kıymetli bir bilgidir. Bu dönüşüm, insanları daha güçlü, daha empatik ve daha dirençli hale getirir.
Konuya dair daha detaylı bir okuma yapmak isterseniz Psikatrist Elizabeth Kübler Ross'un Ölüm ve Ölmek Üzerine kitabını inceleyebilirsiniz. O halde bu podcast’i de aynı kitaptan bir alıntı ile bitirelim ne dersiniz?
“Tanıdığım en güzel insanlar, yenilgiyi, acıyı, mücadeleyi ve kaybı yaşamış olan ve diplerden çıkış yolunu bulmuş insanlardır. Güzel insanlar öylece ortaya çıkmaz, onlar oluşurlar.”
Hayattaki anlam izinizi bulmanız dileğiyle Başka bir bölümde görüşmek üzere Sağlıcakla kalın 🤗
댓글